مشخصات فنی کمان کراسبو چیست؟

کمان کراسبو با نام کمان‌های افقی، تفنگی و زوبین نیز شناخته می‌شود. طراحی این کم آن‌ها به صورت هستند که بر روی یک قنداق چوبی و گاهاً فلزی قرار گرفتند و از نظر نوع کاربرد و نحوه پرتاب تیر و کمان‌های ریکرو و کامپوند متفاوت است.

تاریخچه کمان کراس‌بو نشان می‌دهد که این کمان در اروپا در قرن وسطی ابداع شد و مدت‌ها بعد توسط ترکان عثمانی و سایر ممالک اسلامی به عنوان سلاح نظامی مورد استفاده قرار گرفت. در اروپا قرن وسطی کمان کراسبو به جهت نیرو و قدرت تخریبی تیرهای برای نشانه‌روی و زدن شوالیه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ به این دلیل که زره شوالیه‌ها در برابر شمشیر و تیرهای چوبی از مقاومت بالایی برخوردار هستند و تنها تیرهای فلزی کمان کراسبو قادر به شکافتن ذره و از پایین انداختن شوالیه‌ها بودند و با استفاده از این کمان‌ها بود که اروپاییان توانستند به دوران حکمرانی شوالیه‌ها در قاره سبز پایان دهند.

کمان‌های کراسبو در قرون وسطی از طراحی ساده و ظاهر ساده نیز برخوردار بودند به صورتی که از دو بازوی جدا از یکدیگر و یا به صورت یک تکه بر روی قنداق از چوب بلوط نصب می‌شوند و یک ماهه ابتدایی نیز داشتند. مزیت کمان‌های کراسبو در آن زمان نسبت به سایر کمان‌ها سادگی استفاده از آن‌ها بود به صورتی که هر فرد می‌تواند بدون داشتن مهارت و تمرین خاصی از این نوع تیرها و کمان‌ها استفاده کند و تیراندازی خودش را انجام دهد.

تفنگ‌های اولیه مانند تفنگ‌های سریر و فراگیر شدن و استفاده سپاهیان از آن‌ها کم کم کمان‌های کراسبو در بین سربازان به فراموشی سپرده شد. در دهه‌های اخیر کمان‌های کراسبو با طراحی‌های جدید و تغییراتی که در آن‌ها کار برده شده است مجدداً حیات و زندگی خودشان را به دست آوردند و البته این بار نه برای مقاصد نظامی و جنگی بلکه برای تفریح و شکار حیوانات از این نوع تیر و کمان استفاده می‌کنند.

مشخصات فنی کمان کراسبو

کمان‌های کراسبوی که به صورت مدرن هستند در دو نوع کمان کامپوند و کمان ریکرو طراحی و ساخته می‌شود. کمان‌های کراسبو کامپوندی از برد و قدرت بالاتری برخوردار هستند و برای شکار نیز گزینه مناسب‌تری هستند. این برتری بیشتری نسبت به سایر کمان‌ها دارند و برای شکار در جنگل به جهت اینکه صدای کمی زمان رها شدن از بولت (تیرکمان کراسبو) دارند بسیار مناسب‌تر از تفنگ‌های بادی هستند.

نکته: پونتاژ کمان= برای کشیدن زه کمان نیاز است به میزان ۷۱ سانتی‌متر یا ۲۸ اینچ است.

کمان‌های کراسبو همواره از نقطه ‌نظر پونداژ اعدادی را نشان می‌دهند که شاید کمی عجیب ‌و غریب به نظر برسند اما حقیقت این است که کراسبو با پونداژ بالا برای جبران کردن فاصله کشیدن زه به میزان کمتری نسبت به کمان است. به طور مثال کمان کامپوند ۶۰ دارای طول ۷۶ سانتی یا است که سرعت اولیه تیر بعد از رها شدن از کمان معادل ۱۰۶ متر یا ۳۵۰ متر در ثانیه است. به هر حال در یک کمان کراسبو با پونتاژ ۲۰۰ که دارای طول کشش زه به میزان 50.8 سانتیمتر است سرعت اولیه تیز از رها شدن از کمان معادل ۱۰۶ مدیا ۱۵۰ فوت در ثانیه است.

کمان‌های کراسبو شکاری

کمان‌های کراسبو شکاری دارای قدرتی به نام پونتاژ ۱۵۰ الی ۳۵۰ و سرعتی معادل ۸۰ الی ۱۲۰ متر در ثانیه برخوردار هستند و برد مفید بولت بعد از رها شدن از کم آن در حدود ۱۰۰ متر است که تیر پس از آن افت سرعت خواهد داشت، اما در صورت اصابت با هدف تا فاصله ۴۰۰ متر نیز بسیار کشنده خواهد بود.

بولت یا تیرهای کراسبو در انواع آلومینیومی، آلومینیوم کرین، چوبی و فایبرگلاس ساخته می‌شوند. قسمت نوک تیز کمان نیز در سه نوع تیغه قابل تنظیم، تیغه ثابت و تیغه مکانیکی ساخته می‌شود که در صورت اصابت با هدف و آشکار از بعداً شکار عبور می‌کند.

اما نکته بسیار مهم در مورد کمان‌های کراسبو این است که هرگز نباید کمان‌های کراسبو را بدون تیر و یا با تیرهای سبک شلیک کرد؛ زیرا باعث شکسته شدن بازوهای کمان می‌شود.

انواع کمان‌ها

اگر بخواهیم درباره انواع تیر و کمان‌ها صحبت کنیم باید به صورت تفکیک شده از یکدیگر به شرح هر یک از این موارد بپردازیم. کمان‌ها به دو دسته کمان ریکرو یا همان کمان چهار خم و کمان کامپوند یا همان کمان ترکیبی تقسیم می‌شود و تیرها معمولاً در چهار دسته تیرهای چوبی، تیر‌های آلومینیومی، تیر‌های فایبرگلاس و تیرهای آلومینیومی کربنی قرار دارند.

کمان ریکرو شباهت بسیار زیادی به کمان‌های سنتی دارد که با کمی تغییر قدرت و دقت آن ارتقا یافته است. این کمان امروزه از کربن یا فایبرگلاس ساخته می‌شود و شامل اجزای چون باز، قبضه، سایت، زه، پیپ سایت و استابلایزر است. در قسمت دو انتهای کمان به شکل منحنی است که به سمت پشت کمان انحنا کمان ریکرو بسیار برای افرادی که تازه تیراندازی را شروع کردن مناسب است و معمولاً برای رقابت‌های المپیک کمان ریکرو بسیار برای افرادی که تازه تیراندازی را شروع کردن مناسب است. مسابقات این نوع کمان‌ها در المپیک در مسافت‌های ۷۰، ۳۰ و ۱۸ متری در بین آقایان و بانوان انجام می‌شود.

کمان کامپوند از بخش‌های مانند قبضه، قرقره، بازو سایت استابلایزر، پیپ سایت و شوکر تشکیل شده است و رقابت‌های آن در المپیک برگزار نمی‌شود. مسابقات رشته تیراندازی با کمان کامپوند در مسافت‌های ۵۰، ۳۰ و ۱۸ متر در بسیاری از کشورها انجام می‌شود.